Tip: Klik op de vraag om het antwoord te kunnen lezen.
[toggle title=”Vis is gezond, maar kan ik vis combineren met alle groenten?”]Het Voedingscentrum adviseerde altijd liever geen nitraatrijke groenten (spinazie, sla, andijvie, bietjes, venkel en bleekselderij) te eten in combinatie met vis. Zij gaven aan dat er in dat geval in de darm ongezonde nitrosoamines ontstaan, die kunnen leiden tot verschillende vormen van kanker (onderzoek in opdracht van Voedsel en Warenautoriteit). Uit voorzorg adviseerde het Voedingscentrum vis, schaal- of schelpdieren bij voorkeur te eten met nitraatarme groente, zoals bloemkool, broccoli of prei. Echter deze adviezen zijn nu niet meer geldig. Van alle Europese landen gaf alleen Nederland (Voedingscentrum) dit advies nog af, maar nu is gebleken dat er geen wetenschappelijke onderbouwing is voor het advies.[/toggle]
[toggle title=”Wat zijn acrylamides, hoe schadelijk zijn ze en waar zitten ze in?”]Acrylamide is een stof die voorkomt in onder andere patat, koffie, chips en (ontbijt)koek. De stof ontstaat door een chemische reactie bij frituren, roosteren, barbecuen, bakken, braden of grillen van zetmeelrijk voedsel. Uit onderzoek blijkt dat acrylamide bij dieren kanker veroorzaakt en mogelijk ook bij mensen. Er is echter nog veel onduidelijk en daarom wordt er momenteel veel onderzoek naar acrylamide in voeding gedaan. U kunt acrylamide niet helemaal vermijden, maar wel kunt proberen uw inname van deze stof sterk te beperken, bijvoorbeeld door gevarieerd te eten. Zo verkleint u de kans op schadelijke effecten. Hiernaast is het zo dat de hoeveelheid acrylamide in chips en ontbijtkoek sinds 2002 sterk is verminderd door de industrie. In rauwe en gekookte producten komt geen acrylamide voor. Zie ook www.voedingscentrum.nl.[/toggle]
[toggle title=”Wat is transvet, is het schadelijk en hoe kan ik het herkennen?”]Transvet is plantaardig vet dat door de industrie hard gemaakt wordt, om de bewaar- en verwerkingseigenschappen te verbeteren. Transvet veroorzaakt in het menselijk lichaam o.a. dat het LDL-cholesterol en het totaal cholesterol stijgen. Ook is transvet door het menselijk lichaam lastig af te breken (we missen de enzymen). Eenmaal geconsumeerd transvet nestelt zich in het lichaam voornamelijk in de buikregio. Hoewel in Nederland in 2003 al afspraken zijn gemaakt over het gebruik van transvet, hanteert de overheid een gedoogbeleid. Transvet kun je herkennen aan de woorden, gedeeltelijk gehard vet of gehydrogeneerd vet. Behoorlijke transvet bronnen in Nederland zijn koekjes, gebak, gefrituurde producten, sommige chipssoorten en bijvoorbeeld afbakbodems voor pizza en taart.[/toggle]
[toggle title=”Zuivelproducten bevatten veel verzadigd vet, zijn ze dan toch nog gezond om te gebruiken?”] Wanneer u dagelijks een halve liter zuivelproduct gebruikt en u besluit over te stappen van vol naar halfvol, dan bespaart u per jaar zo’n 2,7 kg verzadigd vet. Van volle zuivel meteen naar magere zuivel is de besparing 5,4 kg verzadigd vet. Verzadigd vet uit zuivel laat uw totaal cholesterol en LDL cholesterol stijgen, maar ook het gezonde HDL cholesterol. De laatste jaren komt er steeds meer onderzoek vrij waaruit blijkt dat de hoeveelheid verzadigd vet in de voeding maar een matig effect heeft op voorspellende factoren van hart- en vaatziekten. Ook zijn er landen zoals Frankrijk en Zwitserland waar relatief veel verzadigd vet wordt gebruikt door de bevolking en waar relatief weinig hart- en vaatziekten voorkomen. Het begint erop te lijken dat vooral het gebruik van transvetten zeer slecht is geweest voor onze gezondheid (vanaf 1900-1920 in de voedselketen via voornamelijk margarine en andere bakvetten).Inmiddels geeft de NDF voedingsrichtlijn bij diabetes uit 2015 aan dat er geen reden meer is om magere zuivelproducten te adviseren.[/toggle]
[toggle title=”Kan ik kilo’s verliezen, alleen door meer te gaan bewegen?”] Puur en alleen door meer sporten flink afvallen is best lastig, zo niet onmogelijk. U krijgt van extra bewegen namelijk ook extra trek en u ontwikkelt meer spiermassa. Spieren zijn zwaarder dan vetmassa. Verder zijn er aanwijzing gevonden dat een enzym op de spier- en de vetcellen (LPL) wat de energietoevoer regelt, weliswaar actiever is op de spieren tijdens beweging, maar dat het enzym na het bewegen, op de vetcellen weer veel actiever is. Zo lijkt het lichaam min of meer te compenseren na het sporten. Uw lichaam probeert namelijk zo weinig mogelijk energie te “verspillen” met beweging, dat is een overlevingsmechanisme waar we altijd veel baat bij hebben gehad tijdens onze ontwikkeling als mens. Dat verandert niet zomaar ineens omdat velen van ons nu met overgewicht kampen. Om 1 kg menselijk vet te verbranden zult u ongeveer 7000 kilocalorieën extra moeten verbranden. Een vrouw van 65 kg zal met een snelheid van 5 km per uur, 33 uur moeten wandelen, voordat er 1 kg vet verdwenen is. Niet erg waarschijnlijk dus dat dit wekelijks gebeurt. Toch is bewegen heel erg belangrijk voor de gezondheid. Spieren worden sterker en de werking van bijvoorbeeld insuline (hormoon wat betrokken is bij vetopslag) verbetert (om maar wat te noemen). Om af te vallen is het echter van groot belang dat u tegelijk met extra bewegen ook goed let op wat u eet.[/toggle]
[toggle title=”Verbruiken spieren in het lichaam meer energie dan vetmassa?”] Van nature hebben mannen meer spiermassa dan vrouwen. Het gemiddelde energieverbruik van mannen (2500 kcal) ligt 500 kilocalorieën per dag hoger dan het gemiddelde energieverbruik van vrouwen (2000 kcal). Je zou dus denken dat het verschil in spiermassa de mannen in het voordeel (zolang er genoeg voedsel op voorraad is) brengt. Vrouwen zijn echter gemiddeld ook kleiner dan mannen en daardoor minder zwaar. Wanneer een lichaam 10 kg minder rond hoeft te dragen, scheelt dat per dag ongeveer 150 kcal in energieverbruik, afhankelijk van het activiteiten patroon. Ook doen mannen gemiddeld wat zwaarder werk dan vrouwen. Spieren blijken in het lichaam wel ietsje meer energie in onderhoud te vragen dan vetmassa, maar in kilocalorieën uitgedrukt is het geen groot getal. Een lichaam met spieren blijft wel relatief makkelijker slank, omdat spieren het lichaam helpen om de koolhydraten uit voeding te verwerken voordat er vetopslag kan plaatsvinden.[/toggle]
[toggle title=”Zijn vruchtensappen uit een pak net zo gezond als vers fruit?”]Lang houdbaar gemaakte vruchtensappen (buiten de koelkast houdbaar) leveren voor uw gezondheid niet meer voordelen op dan bijvoorbeeld limonadesiroop. Over het algemeen zijn er wel vitamines aan toegevoegd (vitamine C), om de houdbaarheid te verbeteren. Omdat u lichaam vloeibare kilocalorieën niet goed lijkt te registreren (verzadigen minder goed dan vaste kilocalorieën) is het verstandiger niet te veel van dit soort sappen of frisdranken te gebruiken. Elke dag twee glazen vruchtensap extra levert u op jaarbasis toch al snel 73000 kcal op. Omgerekend is dat een gewichtstoename van 10 kg. Kies liever voor water, (vruchten)thee zonder suiker, koffie zonder suiker of eventueel een glas light frisdrank.[/toggle]
[toggle title=”Mijn moeder had vroeger diabetes en ik kan me nog heel goed herinneren dat zij het advies kreeg om zo min mogelijk suikers te gebruiken. Nu ik zelf diabetes heb, krijg ik te horen dat ik gewoon suiker kan gebruiken. Ik doe al jaren mijn uiterste best om gezond te eten en wat af te vallen, maar kom elk jaar toch 2 á 3 kg aan. Hoe zit dat eigenlijk?”]Vroeger was het dieet bij diabetes inderdaad suikervrij. Later is dit veranderd en kregen mensen met diabetes het advies om juist zo mager mogelijk te gaan eten. Van minder suiker naar minder vet dus. Dat was in de tijd dat voedingswetenschappers dachten dat vetten schadelijk waren voor het hart. Die angst voor vet heeft onze voeding behoorlijk veranderd. De afgelopen tientallen jaren zijn we veel meer magere of light producten gaan eten. Maar de keerzijde is dat we daardoor meer zetmeel en suikers eten dan ooit tevoren. Vooral mensen met diabetes, die juist extra hun best doen om mager te eten. En dat terwijl juist voor mensen met diabetes de verwerking van koolhydraten moeilijk is.Met zo’n vetarme, koolhydraatrijke voeding toch je bloedglucosespiegel onder controle houden, is heel erg moeilijk. Veel mensen met diabetes komen daarom elk jaar een beetje aan of hebben steeds meer pillen of extra insuline nodig.Schakel over op minder suikers en meer gezonde vetten. Dan blijkt afvallen ineens veel makkelijker. Je hoeft namelijk niet minder te eten, alleen een beetje anders. Samen gooien we het voedingspatroon om, van ‘rijk aan suikers’ naar ‘rijk aan gezonde vetten’.[/toggle]